Πόσο επώδυνο είναι το χειρουργείο της κήλης;
Είναι γεγονός ότι η χειρουργική αποκατάσταση μια κήλης στο παρελθόν είχε συνδυαστεί πάντα με πόνο και ταλαιπωρία.
Η τομή του δέρματος και η διατομή των μυών είναι υπεύθυνη κατά 90% για το πόνο και τις ενοχλήσεις στην περιοχή του χειρουργείου.
Η λαπαροσκοπική τεχνική πλέον είναι ελάχιστα επεμβατική, όλο το χειρουργείο γίνεται από μικρές οπές 0,5 ή 1 εκατοστού, δεν υπάρχει διατομή των μυών και ο/η ασθενής παίρνει εξιτήριο, για μία π.χ. βουβωνοκήλη, σε λιγότερο από 24 ώρες.
Στις περιπτώσεις στις οποίες η επέμβαση γίνεται ανοικτά, πάλι η ενόχληση είναι ελάχιστη καθώς η χρήση πλέγματος κάνει εφικτή τη σύγκλιση του χάσματος της κήλης χωρίς τάση, η οποία προκαλούσε παλαιότερα ενόχληση και πόνο στην περιοχή.
Για όλους τους ασθενείς και ανεξάρτητα από την τεχνική αποκατάστασης, θεωρούμε επιβεβλημένη την άμεση κινητοποίηση, ήδη από την ημέρα της επέμβασης, και την όσο το δυνατόν συντομότερη επιστροφή στην καθημερινότητά του/της.
Η αποκατάσταση μιας κήλης θεωρείται πλέον μια απλή χειρουργική επέμβαση, η οποία προκαλεί μικρή παρέκκλιση από την καθημερινότητα του/της ασθενούς και δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία για την καθυστέρηση επίλυσης του προβλήματος και τηννέκθεση του/της ασθενούς στους κινδύνους και τις επιπλοκές μιας παραμελημένης κήλης.
Ποιά η διαφορά μεταξύ λαπαροσκοπικής και ρομποτικής αποκατάστασης της κήλης;
Η Ρομποτική αποκατάσταση μίας κήλης αποτελεί εξέλιξη της Λαπαροσκοπικής τεχνικής και με τη μέθοδο αυτή μπορούν να διορθωθούν όλες οι κήλες του κοιλιακού τοιχώματος, δηλαδή οι βουβωνοκήλες, οι ομφαλοκήλες, οι μηροκήλες, οι μετεγχειρητικές κήλες , οι επιγαστρικές κήλες.
Στη ρομποτική προσπέλαση, μετά την είσοδο του ειδικού εξοπλισμού στην κοιλία, από μικρές τομές ενός εκατοστού και με τη χρήση κάμερας υψηλής ευκρίνειας, ο χειρουργός ουσιαστικά χειρίζεται μία κονσόλα ηλεκτρονικού υπολογιστή και πραγματοποιεί την επέμβαση δίνοντας εντολές στους ρομποτικούς βραχίονες μέσω joystick. Έτσι, έχει μεγαλύτερη άνεση κατά τη διάρκεια της επέμβασης, αφού βρίσκεται καθισμένος σε ένα προσεκτικά σχεδιασμένο και άνετο περιβάλλον. Το αποτέλεσμα είναι ότι κουράζεται λιγότερο και εκτελεί με μεγαλύτερη ακρίβεια και επιτυχία δύσκολες και πολύωρες επεμβάσεις. Γενικά, η ρομποτική χειρουργική επιτρέπει την εκτέλεση επεμβάσεων με απόλυτη ακρίβεια, αυξάνοντας σημαντικά τα ποσοστά επιτυχίας και μειώνοντας τα ποσοστά θνησιμότητας σε δύσκολες και επικίνδυνες επεμβάσεις.
Σε πρόσφατη μελέτη για την εφαρμογή της ρομποτικής χειρουργικής στην αποκατάσταση της κήλης των κοιλιακών τοιχωμάτων, με τίτλο: “Is Robotic Surgery the Future for Abdominal Wall Hernia Repair? Not So Fast”, δεν εντοπίστηκαν πλεονεκτήματα σε αυτή την τεχνική προσπέλασης. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι ασθενείς θα πρέπει να επιλέξουν έναν γιατρό τον οποίο θα εμπιστεύονται και με τον οποίο θα έχουν μια καλή σχέση και όχι τη μέθοδο που θα ακολουθηθεί για τη θεραπεία τους.
Το αυξημένο κόστος το οποίο προϋποθέτει μία ρομποτική επέμβαση θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη εάν η συγκεκριμένη μέθοδος δεν παρουσιάζει ισχυρά συγκριτικά πλεονεκτήματα.
Μπορεί γίνει λαπαροσκοπικά το χειρουργείο της κήλης χωρίς γενική νάρκωση;
Όχι.
Ανεξάρτητα από την τεχνική της λαπαροσκοπική ς προσέγγισης για την αποκατάσταση μιας κήλης (TAPP – TEP), η γενική νάρκωση είναι υποχρεωτική. Η τεχνική αυτή δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε άτομα τα οποία δεν μπορούν, ή δεν θέλουν να υποβληθούν σε γενική αναισθησία για οποιοδήποτε αιτία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η περιοχική αναισθησία με υπερηχογραφικό εντοπισμό είναι μια ιδανική λύση με εξαιρετικά αποτελέσματα.
Έχω μια πολύ μικρή ομφαλοκήλη χωρίς κανένα ενόχλημα, αξίζει να χειρουργηθώ;
Γενικά η αντιμετώπιση μιας κήλης είναι πάντα χειρουργική και ο αρμόδιος να κρίνει την επικινδυνότητα μιας κήλης καθώς και το πότε πρέπει να γίνει η χειρουργική επέμβαση είναι ο χειρουργός και μάλιστα ο χειρουργός εκείνος ο οποίος πρόκειται να αναλάβει και την περίπτωσή σας.
Ειδικά για την ομφαλοκήλη, είναι γεγονός ότι ο ασθενής μπορεί πολύ εύκολα να την εντοπίσει, να θορυβηθεί και να ζητήσει τη γνώμη του χειρουργού.
Βέβαια, κάθε περίπτωση είναι διαφορετική, αλλά η γενική κατεύθυνση την οποία ακολουθούμε είναι η εξής: κήλες με χάσμα μέχρι ένα εκατοστό και χωρίς συμπτώματα, δεν χειρουργούνται.
Ένας πρόσθετος λόγος για να μην προχωρήσουμε σε χειρουργική αποκατάσταση μιας τέτοιας ομφαλοκήλης είναι όταν δεν πρόκειται να ακολουθήσει κάποια εγκυμοσύνη, κατά τη διάρκεια της οποίας συνήθως υπάρχει σοβαρή επιδείνωση των διαστάσεων της κήλης καθώς και μεγάλη πιθανότητα να συμβεί κάποια περίσφιξη.
Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί και να διερευνηθεί κατάλληλα με υπερηχογράφημα το ενδεχόμενο συνύπαρξης της ομφαλοκήλη με άλλες μικρές επιγαστρικές κήλες. Στην περίπτωση αυτή, η αντιμετώπιση μπορεί να είναι διαφορετική.
Μπορεί να γίνει λαπαροσκοπική αποκατάσταση της κήλης σε κρατικό νοσοκομείο του ΕΣΥ;
Παρά το γεγονός ότι το ΕΣΥ διαθέτει χειρουργούς που έχουν την γνώση και την εμπειρία για να κάνουν λαπαροσκοπικά κήλες, το σύστημα δεν επιτρέπει την «πολυτέλεια» του εξοπλισμού (ειδικά πλέγματα) και τα ειδικά εργαλεία (ειδικά συρραπτικά) που απαιτούνται για αυτήν την τεχνική.
Στην Ελλάδα, αν επιθυμείτε την λαπαροσκοπική αποκατάσταση της κήλης σας, θα πρέπει να απευθυνθείτε στον ιδιωτικό τομέα.
Τελικά η αποκατάσταση της κήλης θα πρέπει να γίνεται ανοικτά, ή λαπαροσκοπικά;
Καλύτερα είναι να μην υπάρχουν γενικεύσεις στο χώρο της ιατρικής και, ειδικότερα, της χειρουργικής, καθώς κάθε ένας ή κάθε μία ασθενής είναι μια μοναδική περίπτωση η οποία χρήζει προσωπικής και εξατομικευμένης αντιμετώπισης.
Είναι γεγονός ότι η λαπαροσκοπική προσέγγιση στη θεραπεία μιας κήλης είναι λιγότερο επεμβατική, αναίμακτη, με μικρότερα ποσοστά υποτροπής και καλύτερο αποτέλεσμα από πλευράς αισθητικής. Είναι η ιδανική τεχνική για τις υποτροπές των κηλών, όπως και για τις βουβωνοκήλες στις οποίες υπάρχει κήλη και από τις δύο πλευρές.
Η λαπαροσκοπική τεχνική, όμως, απαιτεί πάντα γενική αναισθησία, δημιουργία πνευμοπεριτοναίου (φούσκωμα της κοιλιάς), γεγονότα τα οποία δεν είναι πάντα εφικτά στον οποιονδήποτε και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι και απαγορευτικά. Είναι δύσκολη, ή και πρακτικά αδύνατη, αν στην περιοχή έχει προηγηθεί ενδοκοιλιακή επέμβαση όπως π.χ. προστατεκτομή.
Παράλληλα, η νέα τεχνική της τοπικής αναισθησίας με υπερηχογραφική καθοδήγηση (TAP block) επιτρέπει τη διενέργεια όλου του χειρουργείου με ανοικτή τεχνική, καθώς και πλήρη μετεγχειρητική αναλγησία για πολλές ώρες μετά από αυτό, με μία και μόνη ένεση, χωρίς να χρειάζεται να κοιμηθεί ο/η ασθενής.
Η μεγάλη διαφορά στην αποκατάσταση μιας κήλης γίνεται με τη χρήση του ειδικού πλέγματος, το οποίο όμως είναι πλέον υποχρεωτικό για όλες τις τεχνικές αποκατάστασης της οποιασδήποτε κήλης, είτε γίνει ανοικτά, είτε λαπαροσκοπικά.
Δεν είναι δυνατόν λοιπόν να καλυφθούν όλα τα περιστατικά εφαρμόζοντας μία και μόνη τεχνική για όλες οι περιπτώσεις. Ο χειρουργός πρέπει να είναι εξοικειωμένος και να έχει εμπειρία, τόσο στην ανοικτή, όσο και στην λαπαροσκοπική τεχνική και να επιλέγει την πλέον κατάλληλη, προς όφελος του ασθενούς.
Στην τελική επιλογή, καθοριστική είναι και η πρόταση του χειρουργού που θα εμπιστευτείτε, ο οποίος θα πρέπει να έχει εμπειρία σε όλες τις τεχνικές. Σημαντικός παράγοντας είναι και το οικονομικό κόστος κάθε μιας τεχνικής, το οποίο θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψιν, ειδικά αν δεν πρόκειται η μία ή η άλλη επιλογή να έχει σημαντικά οφέλη για τον/την ασθενή.
Ποιές οδηγίες πρέπει να ακολουθήσω μετά τη χειρουργική αποκατάσταση της κήλης;
Κατά την περίοδο αμέσως μετά την επέμβαση θα πρέπει να ακολουθήσετε τις οδηγίες του χειρουργού σας, ο οποίος γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες της περίπτωσής σας και τα ευρήματα κατά τη διάρκεια του χειρουργείου.
Το κύριο θέμα παραμένει η συμπεριφορά του/της ασθενούς καθώς περνά ο χρόνος και απομακρυνόμαστε από την ημέρα του χειρουργείου, οπότε και το κύριο θέμα είναι ο κίνδυνος υποτροπής της κήλης.
Οι παράγοντες κινδύνου για τη δημιουργία μια κήλης είναι οι ίδιοι με αυτούς που μπορούν να προκαλέσουν και την υποτροπή μιας χειρουργημένης κήλης. Τελικά, το πιο σημαντικό είναι οι προφυλάξεις που θα πρέπει να λαμβάνει ένας/μία πρόσφατα χειρουργημένος/η για την κήλη του.
Το χρονικό διάστημα κατά το οποίο θα πρέπει να ακολουθεί αυτές τις οδηγίες, είναι αυτό που απαιτείται για να ενσωματωθεί στους παρακείμενους ιστούς το πλέγμα που χρησιμοποιήσαμε στην αποκατάσταση της κήλης, δηλαδή 2-3 μήνες
Αυτοί οι παράγοντες κινδύνου είναι:
- Απότομη αύξηση του σωματικού βάρους
- Εγκυμοσύνη
- Προηγηθείσες χειρουργικές επεμβάσεις
- Χρόνιος βήχας
- Δυσκοιλιότητα
- Άρση βάρους
Είναι γεγονός ότι μετά το χειρουργείο, όλοι γνωρίζουν ότι δεν πρέπει να “σηκώνεις” βάρη, αλλά, δυστυχώς, λίγοι συνειδητοποιούν τη ζημιά που μπορεί να προκαλέσει η χρόνια δυσκοιλιότητα, ο τανισμός και η πολύ μεγάλη αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης που μπορεί να απαιτηθεί για να επιτευχθεί η κένωση.
Πότε μπορώ να πάω στην εργασία μου μετά τη λαπαροσκοπική αποκατάσταση της κήλης;
Εξαρτάται από το είδος της εργασίας σας. Αν πρόκειται για εργασία γραφείου, μπορείτε να επιστρέψετε μετά από τρείς ημέρες. Αν θα πρέπει να σηκώσετε στην εργασία σας μικρά βάρη μέχρι 10 κιλά, η επιστροφή σε πλήρη απασχόληση θα πρέπει να γίνει σε 15 ημέρες.
Αν έχετε βαριά χειρωνακτική εργασία με άρση μεγάλων βαρών, συστήνουμε να απέχετε από αυτού του είδους την εργασία για 3 – 4 μήνες. Ο χρόνος αυτός κρίνεται απαραίτητος για την πλήρη ενσωμάτωση του πλέγματος που έχει χρησιμοποιηθεί, στους παρακείμενους ιστούς. Επίσης, αυτός ο χρόνος απαιτείται προκειμένου η περιοχή της κήλης να αποκτήσει την πλήρη ισχύ της μετά τη χειρουργική αποκατάσταση.
Για όλες τις περιπτώσεις χειρουργικής αποκατάστασης μιας κήλης τα ασφαλιστικά ταμεία καλύπτουν αναρρωτική άδεια 30 ημερών (δυο δεκαπενθήμερα) ασχέτως τεχνικής που εφαρμόστηκε.
Πάντως, παραμένει «πρόβλημα» στη λαπαροσκοπική αποκατάσταση της κήλης το γεγονός ότι ο ασθενής αισθάνεται τόσο καλά, ώστε εύκολα παρασύρεται σε παρεκτροπές από τις οδηγίες του ιατρού, κάτι το οποίο μπορεί να έχει επιπτώσεις!
Πότε μπορώ να πάω στην εργασία μου μετά από την ανοικτή αποκατάσταση της κήλης;
Η ουσιαστική διαφορά μεταξύ ανοικτής και λαπαροσκοπικής τεχνικής στην αποκατάσταση μιας κήλης είναι η τομή του δέρματος και των μυών του κοιλιακού τοιχώματο καθώς και η μετεγχειρητική πορεία και ο πόνος. Κατά τα λοιπά, και στις δύο τεχνικές τοποθετούμε πλέγμα για την αποκατάσταση του χάσματος της κήλης.
Συνήθως, μετά από ανοικτή αποκατάσταση ο ασθενής επιστρέφει στην εργασία του μετά μία εβδομάδα, αν πρόκειται για εργασία γραφείου. Σχετικά με την καταπόνηση και την άρση βαρών ισχύουν τα ίδια με την λαπαροσκοπική τεχνική (δείτε την προηγούμενη ερώτηση). Για όλες τις περιπτώσεις χειρουργικής αποκατάστασης μιας κήλης τα ασφαλιστικά ταμεία καλύπτουν αναρρωτική άδεια 30 ημερών (δυο δεκαπενθήμερα) ασχέτως τεχνικής που εφαρμόστηκε.
Πότε μπορώ να χρησιμοποιήσω έναν κηλεπίδεσμο για την κήλη μου;
Η αντιμετώπιση μιας κήλης είναι μόνο χειρουργική. Φάρμακα και άλλες μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν.
Η χρήση ενός κηλεπιδέσμου πρέπει να αποφεύγεται πάντα. Την συστήνουμε μόνο σε περιπτώσεις στις οποίες, για διάφορους καθαρά ιατρικούς λόγους, ο/η ασθενής δεν μπορεί να οδηγηθεί στο χειρουργείο. Τέτοιες αιτίες, οι οποίες καθιστούν την οποιαδήποτε νάρκωση επικίνδυνη είναι κακή γενική κατάσταση της υγείας, ή χρόνιες παθήσεις απειλητικές για τη ζωή του ασθενούς. Εφόσον καταλήξουμε σε αυτό το συμπέρασμα για την γενική κατάσταση της υγείας του ασθενούς μας, θα επιλέξουμε τον κατάλληλο κηλεπίδεσμο και δεν πρόκειται να προχωρήσουμε στη χειρουργική αποκατάσταση της κήλης του.
Η χρήση κηλεπιδέσμου δημιουργεί πολλαπλές συμφύσεις. Το χειρουργείο γίνεται τεχνικά πολύ δύσκολο και αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες υποτροπής.
Πότε μπορώ να πάω στο γυμναστήριο μετά το χειρουργείο της κήλης;
Ανεξάρτητα από την τεχνική που εφαρμόστηκε για την αποκατάσταση της κήλης (ανοικτά – λαπαροσκοπικά – ρομποτικά), σε μία εβδομάδα μπορείτε να επιστρέψετε στο γυμναστήριο για χρήση διαδρόμου. Όμως, εάν πρόκειται για γυμναστική με βάρη, ή για εκγύμναση ειδικά των κοιλιακών μυών, θα πρέπει να ακολουθήσετε με πειθαρχία τις οδηγίες που θα βρείτε σε προηγούμενες ερωτήσεις : «Πότε μπορώ να πάω στην εργασία μου μετά την λαπαροσκοπική αποκατάσταση της κήλης;»
